صنایع شیمیایی و مطالبی که بهتر است راجب آن بدانیم | توضیحات
به گزارش کارشناسان مجله شیمی توضیحاتی در مورد صنایع شیمیایی ارائه کرده اند که خدمت شما خواهیم گفت :
کارشناسان مجله شیمی این چنین گفته اند که : نیاز روز افزون بازارهای داخلی و خارجی به فرآورده‌های صنایع شیمیایی كه شرح آن در قسمت قبل آمد، اهمیت لزوم توجه به توسعه صنایع شیمیایی در ایران را بسیار بالا می‌برد. تولیدات صنایع شیمیایی بسیار متنوع می‌باشد و به طور كی به سه بخش عمده تقسیم می‌شود:
۱- كودهای شیمیایی
۲- مواد پلیمری، پلاستیك‌ها، لاستیك‌ها و الیاف مصنوعی ۳- مواد شیمیایی گوناگون
فرآورده‌های صنعت پتروشیمی به عنوان یك صنعت مادر، به عنوان مواد اولیه و مصرفی مورد نیاز تعداد قابل توجهی از صنایع دیگر را تامین می كنند: كشاورزی كوده‌های شیمیایی، آفت‌كش‌ها و بسیاری از وسایل آبیاری
صنایع غذایی حلال‌ها و اسیدها
صنایع پلاستیك انواع پلاستیك‌ها
صنایع نساجی مواد میانی جهت تولید الیاف مصنوعی ( صنایع شیمیایی )
صنایع بسته بندی انواع پلاستیك‌ها
صنایع رنگ‌سازی حلال‌ها
صنایع چسب‌سازی حلال‌ها- پلیمرها
صنایع لوازم خانگی انواع پلاستیك‌ها
صنایع لاستیك‌سازی لاستیك‌های مصنوعی
صنایع مواد شوینده الكیل بنزن خطی، دودسیل بنزین و پلی فسفات سدیم
صنایع مصالح ساختمانی انواع پلاستیك‌ها و پلیمرها
صنایع كابل سازی انواع پلاستیك‌ها
سابقه صنعت پتروشیمی در ایران
صنایع پتروشیمی در ایران برای اولیه بار در سال ۱۳۴۲ با بهره برداری از مجتمع كودهای شیمیای در مرودشت شیراز آغاز شد و بعد از آن شركت ملی صنایع پتروشیمی در سال ۱۳۴۴ تاسیس شد و منجر به احداث واحدهای متعدد و گوناگون این صنعت در كشور گردید كه شامل مجتمع ها و واحدهای موجود در شركت ملی صنایع پتروشیمی و واحدهای موجود در سایر بخش ها می باشد. صنایع شیمیایی
مجتمع ها و واحدهای موجود شركت ملی صنایع پتروشیمی
واحدهای تولیدی شركت ملی صنایع پتروشیمی عبارتند از:
الف- مجتمع پتروشیمی شیراز
ب- مجتمع پتروشیمی رازی- ماهشهر
ج- مجتمع پتروشیمی آبادان
د- مجتمع پتروشیمی خارك
ه_ مجتمع پتروشیمی بندر امام
م- كارخانه كربن ایران- اهواز
ن- كارخانه پولیكا در آبادان
مجتمع پتروشیمی شیراز
قبل از پرداختن به ادامه ی مطلب میتوانید در خصوص صنایع شیمیایی با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.
ایران برای اولین بار در سال ۱۳۳۸ اقدام به احداث یك كارخانه كود شیمیایی در مرودشت شیراز كرد. بهره‌برداری از كارخانه در سال ۱۳۴۲ آغاز شد. علاوه بر واحدهای تولید كود شیمیایی، واحد تولید كربنات و بی‌كربنات دو سود در سال ۱۳۵۲ و تری‌پلی فسفات سدیم و كودهای مخلوط در سال ۱۳۵۵ مورد بهره برداری قرار گرفتند. به شكل (۱) و جدول (۱) توجه كنید.صنایع شیمیایی
مجتمع شیمیایی رازی
این مجتمع در بندر امام خمینی قرار دارد و بهره برداری از آن در سال ۱۳۴۹ آغاز شد. محصولات این مجتمع در جدول (۱) نشان داده شده‌اند (شكل۲).
مجتمع پتروشیمی آبادان
مجتمع پتروشیمی آبادان با مشاركت شركت ملی صنایع پتروشیمی و شركت امریكایی «بی-اف- گودریچ» و به منظور تولید PVC (ماده اولیه پلاستیك) و همچنین DDB (ماده اولیه پاك كننده‌ها) و سود سوزآور مورد نیاز داخل كشور، احداث و در سال ۱۳۵۰ بهره‌برداری از آن آغاز شد. در سال ۱۳۵۲ تصمیم به اجرای طرح توسعه واحد PVC به ظرفیت سالانه ۶۰۰۰۰ تن گرفته شد و بهره‌برداری از آن در سال ۱۳۵۴ آغاز گردید، ولی عملا ظرفیت بهره‌برداری از این واحد به بیش از ۴۳۰۰۰ تن در سال نرسید
مجتمع صنایع شیمیایی خارك
شركت سهامی صنایع شیمیایی خارك در سال ۱۳۴۴ براساس مشاركت پنجاه- پنجاه با شركت امریكایی «اموكو انترناسیونال» تاسیس شد و در سال ۱۳۴۸ به بهره‌برداری رسید. محصولات عمده این شركت مایعات گازی و گوگرد می‌باشند
مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی
شركت سهامی پتروشیمی ایران- ژاپن براساس مشاركت پنجاه – پنجاه بین شركت ملی صنایع پتروشیمی و شركت‌های ژاپنی «میتسوبیشی» و «نیشوایوایی» در سال ۱۳۵۱ احداث شد. این شركت به دلیل كناره‌گیری شركای ژاپنی و روش سهام خود به دولت ایران اكنون به نام مجتمع پتروشیمی بندر امام به طور كامل به ایران تعلق دارد. این مجتمع در بندر امام خمینی و نزدیك مجتمع شیمیایی رازی قررا گرفته و به منظور تولید مواد نرم‌كننده پلاستیك و ایندرید فتالیك تاسیس شده است
كارخانه كربن ایران
شركت سهامی كربن ایران براساس مشاركت بین شركت ملی صنایع پتروشیمی (۲۰%) و بانك توسه صنعت و معدن (۳۰%) و شركت امریكایی كابوت (۵۰%) احداث شد. شركت، كارخانه دوده صنعتی را در نزدیكی اهواز تاسیس كرد و بهره‌برداری از آن در سال ۱۳۵۴ آغاز گردید. دوده صنعتی یكی از مواد اولیه تولید لاستیك اتومبیل می‌باشد
كارخانه پولیكا
این كارخانه در سال ۱۳۴۱ در نزدیك كارخانه‌های نورد لوله اهواز شروع به كار كرد. این كارخانه بااستفاده از PVC تولیدی در مجتمع پتروشیمی آبادان محصولات زیر را تولید می‌كند:
- لوله های خشك PVC برای مصارف آبرسانی و فاضلاب.
- اتصالات لوله.
- تركیبات نرم مورد استفاده در صنعت كابل سازی.
- ظرفیت عملی كارخانه در حال حاضر ۶۰۰۰۰ تن در سال می‌باشد.
صنایع شیمیایی غیر پتروشیمی
عمده‌ترین صنایع شیمیایی سایر بخش‌ها عبارتند از:
-شركت پلی اكریل
-شركت شیمیایی پرسپولیس
-شركت الیاف
-شركت پارسیلون
-شركت شیمیایی پاسارگارد
لازم به تذكر است كه شركت‌های متعدد شیمیایی دیگری نیز وجود دارد كه به دلیل كوچك بودن و صنعت آن‌ها ظرفیت تولید پایین (صنایع پایین دستی)، ذكری از آن‌ها به میان نمی‌آید.صنایع شیمیایی
شركت پلی اكریل
این شركت در سال ۱۳۵۷ (ه.ش) با تولید الیاف پلی استر در اصفهان آغاز به كار كرد. ظرفیت تولید این واحد صنعتی ۳۲۸۰۰ تن الیاف پلی استر و ۱۸۰۰۰ تن الیاف آكریلیك می‌باشد كه در صنایع نساجی برای تولید انواع پارچه و پتو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سطح توسعه این واحد ظرفیت تولید پلی استر این كارخانه تا ۵۳۲۰۰ تن افزایش خواهد یافت. مواد اولیه مورد نیاز این واحد عبارتند از: دی متیل ترفتالات- اتیلن گلایكول- اكریلونیتریل كه بیشتر از طریق واردات تامین می‌شود.شركت شیمیایی قدس
این شركت كه تولیدكننده انواع زرین‌ها از قبیل زرین ملامین- زرین اوره فرمالدئید و اوره فرمالدئید می‌باشد، در سال ۱۳۵۸ در شیراز آغاز به كار كرد. محصولات این واحد تولیدی در تهیه ظروف ملامین- چسب نئوپان و انواع روكش‌ها مورد استفاده دارد. ارقام تولیدات این شركت عبارتند از:
- پودر قالب‌گیری ملامین فرمالدئید ۱۰۰۰۰ تن در سال
- پودر قالب‌گیری اوره فرمالدئید ۳۵۰۰ تن در سال
- چسب اوره فرمالدئید ۲۰۰۰۰تن در سال
طرح توسعه و تولید متانول در این واحد نیز به اجرا درآمده است.صنایع شیمیایی
شركت الیاف
این شركت در سال ۱۳۴۵ در تهران آغاز به كار كرد و ظرفیت آن حدود ۱۰۰۰۰ تن در سال بوده است. محصولات این كارخانه الیاف نایلونی می‌باشد كه در صنایع نساجی، لاستیك‌سازی و فرش ماشینی مصرف عمده دارد. ماده اولیه این صنعت كاپرولاكتام وارداتی می‌باشد.
شركت پارسیلون
این واحد صنعتی به منظور تولید سالانه ۱۶۰۰۰ تن الیاف نایلونی در سال ۱۳۶۲ در خرم‌آباد تاسیس شد و از محصول آن در صنایع نساجی و لاستیك‌سازی و فرش ماشینی استفاده می‌گردد. ماده اولیه این صنعت كاپرولاكتام وارداتی می‌باشد.
شركت شیمیایی پاسارگاد
این واحد صنعتی در سال ۱۳۴۲ در آبادان تاسیس شد و تولیدات آن تا قبل از جنگ تحمیلی عبارت از: ۵۰۰۰ تن گاز كلر و ۶۰۰۰ تن سود سوزآور در سال، و همچنین مشتقات كلر بود كه این محصولات تامین‌كننده بخش عمده‌ای از نیازهای سازمان آب، صنعت نفت، صنایع كاغذسازی- صابون‌سازی و كارخانجات تهیه مواد غذایی هستند.صنایع شیمیایی
طرح‌های صنایع پتروشیمی
طرح صنایع پتروشیمی شام دو قسمت عمده می‌باشد:
۱- طرح‌های شركت ملی صنایع پتروشیمی
۲- طرح های سایر بخش‌ها
طرح‌های شركت ملی صنایع پتروشیمی
هدف اصلی این طرح‌ها تولید و تامین مواد اولیه و پایه‌ای و فرآورده‌های اصلی صنایع پتروشیمی برای بی‌نیاز شدن از وارد كردن مواد اولیه از خارج و راه‌اندازی صنایع شیمیایی در مقیاس كوچك می‌باشد. خلاصه طرح‌های توسعه صنایع پتروشیمی از این قرار است:
طرح‌های گروه كودهای شیمیایی. صنایع شیمیایی
طبق آمار ارایه شده از طرف وزارت كشاورزی، مصرف كودهای ازت‌دار به میزان ۱۲۰۰۰۰۰ تن و كودهای فسفاته به میزان ۱۳۰۰۰۰۰ تن در سال ۱۳۶۶ بوده است كه با توجه به نیاز صنایع كشاورزی به مقادیر فوق، لزوم توسعه واحدهای تولیدكننده كود شیمیایی بسیار ضروری به نظر می‌رسد. با احداث یك واحد جدید تولید اوره در نواحی شمالی كشور به نام مجتمع پتروشیمی خراسان، تولید كودهای ازت‌دار جوابگوی مصرف داخلی شده است (سال ۱۳۷۵). از نظر كودهای فسفاته تولیدات موجود به هیچ وجه جوابگوی نیازهای داخلی نیست. با توجه به اكتشافات محدود معادن فسفات در ایران تولید داخلی سنگ فسفات تاكنون محدود بوده است و به همین دلیل سنگ فسفات باید از خارج وارد گردد (۳۵۰۰۰۰۰ تن در سال).
جدول ۲- طرح‌های پتروشیمی در زمینه كودهای شیمیایی
طرح تولید متانول در ایران
متانول به عنوان حلال و ماده اولیه فرآورده‌های صنعتی متعدد از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. در ایران از میان كاربردهای متعدد متانول در صنایع، در حال حاضر فقط در تولید فرم آلدئید از آن استفاده می‌شود. كل مصرف متانول در كشور در حال حاضر بالغ بر ۹۸۰۰ تن در سال می باشد و در صورتی كه طرح تولیدی دی متیل ترفتالات به میزان ۶۰۰۰۰ تن در سال به اجرا درآید، كل مصرف متانول كشور به حدود ۲۸۰۰۰ تن در سال خواهد رسید. در حال حاضر شركت پلی زان حدود ۵۰۰۰ تن متانول ناخالص از شركت پلی اكریل دریافت می كند كه پس از تصفیه به شركت قدس (بزرگ‌ترین مصرف‌كننده متانول در ایران) تحویل می‌گردد. تبدیل متانول به اترهای متیل بوتیل ( MTBE ) و استفاده از این اترها به منظور بالا بردن عدد اكتان بنزین موتور، شاید یكی از بهترین روش‌های استفاده از متانول در آینده باشد. در حال حاضر در برخی از كشورها محصول ( MTBE ) را به جای تترااتیل سرب به منظور جلوگیری از آلودگی هوا استفاده می‌كنند. اكنون این محصول در اروپای غربی و امریكا به میزان ۷.۱ میلیون تن در سال تولید می‌شود. مصرف صنعتی متانول در ایران تا سال ۱۳۶۶ به میزان ۳۰۰۰۰ تن در سال رسید. مصرف‌كننده‌های عمده متانول كارخانه قدس شیراز و كارخانه پلی اكریل اصفهان می‌باشند كه واحد اخیر اكنون به نام دی متیل ترفتالات ( DMT ) مشغول به كار است. برای تولید اسید استیك نیز متانول به عنوان ماده اولیه مصرف می‌شود. طرح تفكیك زایلن‌های مخلوط در شركت پتروشیمی بندر امام
در حال حاضر ۲۰۰۰۰ تن ارتوزایلن مصرفی پتروشیمی بندر امام از خارج تامین می‌گردد. پارازایلن نیز ماده اولیه مورد نیاز در تولید TPA و DMT مصرفی شركت پلی‌اكریل می‌باشد. بر طبق برنامه این طرح، از ۱۴۴۰۰۰ تن مخلوط زایلن‌ها، سالانه ۲۱۰۰۰ تن ارتوزایلن و ۱۰۰۰۰۰ تن پارازایلن تولید خواهد شد.طرح تولید دواتیل هگزانول
این ماده به عنوان ماده اولیه شركت پتروشیمی بندر امام به میزان ۲۷۰۰۰ تن در سال و به قیمت گزاف از خارج وارد می‌شود و با احداث واحد جدید به منظور تولید مواد نرم‌كننده، مصرف ماده فوق دو برابر خواهد شد و به همین دلیل طرحی در دست تهیه است كه با اجرای آن می‌توان با استفاده از پروپلین و گاز شیرین، ماده فوق را به میزان ۵۵۰۰۰ تن در سال در مجتمع پتروشیمی بندر امام تهیه كرد.
طرح‌های بزرگ در صنایع پتروشیمی
دو مجتمع پتروشیمی بندر امام و طرح پتروشیمی اراك (در كنار پالایشگاه هفتم) به عنوان طرح‌های مادر صنایع پتروشیمی لقب گرفته‌اند. به طور كلی مواد اولیه اصلی كلیه صنایع پتروشیمی از مواد الفینی و آروماتیكی مشتق شده‌اند و به همین دلیل این دو طرح تا حدود زیادی مشابه یكدیگر هستند و تولید مواد اولیه و بنیادی مورد نیاز هر دو طرح (اتیلن، پروپیلن، بوتادین، بنزن و زایلن‌ها) در هر دو مجتمع پیش‌بینی شده است. در كل، مجتمع پتروشیمی اراك به عنوان مكمل واحدهای مجتمع پتروشیمی بندر امام و به منظور تكمیل زنجیره‌های اصلی تولید و تامین نیازهای صنایع پایین دستی و كوچك داخلی طرح‌ریزی شده است.
واحدهای مشابه دو مجتمع عبارتند از:
-واحدهای تولید پلاستیك پلی‌اتیلن سنگین
-واحد تولید پلی‌وینیل كلرید
فرآورده‌های تولیدی دو مجتمع پتروشیمی بندر امام و اراك عبارتند از:
۱- مواد شیمیایی شامل اتیلن گلیكول، الكیل بنزین خطی، بنزن، سود سوزآور، اسید كلریدریك و...كه به عنوان ماده اولیه در صنایع دیگر به كار می‌روند.
۲- مواد پلیمری شامل:
-پلاستیك‌ها
-لاستیك‌ها
-مواد اولیه الیاف مصنوعی
كه در مصارف عمومی، كشاورزی و صنعت كاربرد فراوانی دارند.
الف- كاربرهای عمومی فرآورده‌های پلیمری
-پارچه، لباس و كفش
-لوازم و وسایل خانگی
-ظروف نگهدای مایعات و مواد غذایی
-وسایل بسته‌بندی
-انواع كیسه‌های پلاستیكی
-روكش مبل و صندلی و كف‌پوش.
برای اطلاعات بیشتر از صنایع شیمیایی شما عزیزان میتوانید با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید تا کارشناسان ما به خوبی شما را در این مسیر راهنمایی کنند.
با سپاس فراوان از شما دوستان عزیز
مجله ی شیمی.
اشتراک
گزارش
نظرات من